organy-diecezjasiedlce.pl

Prezentowane strony zawierają wyniki badań prowadzonych w latach 2003 i 2004 w ramach programu Ministerstwa Kultury z dziedziny ochrony dóbr kultury przez Małgorzatę Trzaskalik-Wyrwę. Weryfikacja danych i przygotowanie ich do publikacji odbyło się w drugiej połowie 2013 roku dzięki grantowi badawczemu dla Młodych Naukowców zrealizowanemu ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie.

Po wstępnym rozpoznaniu zasobów instrumentarskich diecezji, badania organów prowadzono przede wszystkim na użytek praktyki konserwatorskiej. Próby naukowego ujęcia tematu miały miejsce niejako „przy okazji” zbierania informacji o poszczególnych parafiach i dekanatach w trakcie oględzin organów przed wizytacjami kanonicznymi oraz przed przystępowaniem do prac konserwatorskich poszczególnych instrumentów.

Strona zawiera informacje katalogowe dokumentujące stan instrumentarium (na rok 2013) znajdującego się na obszarze diecezji siedleckiej w granicach administracyjnych ustalonych w 1992 roku. Oprócz instrumentów w kościołach parafialnych na stronach zamieszczono również karty katalogowe organów w instytucjach świeckich na tym terenie oraz w kościołach zakonnych i garnizonowych, a także destruktów lub obiektów zdemontowanych będących w zasobach diecezji.

Publikacja wyników badań organologicznych zawsze wiąże się z pewnym ryzykiem. Z różnych względów obiektywnych instrument mógł nie zostać w pełni prawidłowo rozpoznany. Źródła archiwalne do omawianego terenu, szczególnie te sprzed roku 1918, rozproszone są w wielu archiwach diecezjalnych i państwowych. Dokumenty zgromadzone w parafiach często są nieuporządkowane, a w związku ze zmianami administratorów parafii informacja na temat tych zasobów na miejscu bywa ograniczona.

Instrumentarium organowe diecezji siedleckiej nie było dotychczas przedmiotem publikacji syntetycznej. Niniejsze strony mają być próbą uzupełnienia tej luki z zastrzeżeniem, że jest to przyczynek do syntezy, a nie skończone dzieło, które nie jest możliwe do opracowania przez jedną tylko osobę. W 2016 roku informacje te, uzupełnione o wypisy z Archiwum Diecezji Siedleckiej ukazały się drukiem: Małgorzata Trzaskalik-Wyrwa, Organy diecezji siedleckiej – katalog, UMFC, Warszawa 2016.

Przyjęto jednak założenie, że zebrane informacje są pewnym kompendium wiedzy regionalnej uzyskanej na podstawie:

  • inwentaryzacyjnych wyjazdów terenowych
  • wypisów ze źródeł publikowanych
  • porównania stanu obecnego z wynikami ewidencji zabytkowych organów zleconej przez Ośrodek Dokumentacji Zabytków od lat 70-tych XX wieku (Ankieta i Karty)
  • wypisów z udostępnionych dokumentów zachowanych w parafiach oraz
  • wypisów z bogatego zbioru akt parafialnych zgromadzonych w Archiwum Diecezjalnym w Siedlcach [ADS].

Autorka nie przebadała odrębnych zbiorów akt wizytacyjnych sprzed 1818 roku w ADS, jak również zasobów w archiwach poza siedleckich – uczynili to inni Badacze, publikując dotychczas tylko wybrane wyniki kwerendy.

Prawa autorskie pozostają własnością Małgorzaty Trzaskalik-Wyrwy, z zastrzeżeniem wskazanych zdjęć, informacji i artykułów, które życzliwie udostępnili zaprzyjaźnieni Autorzy i Instytucje.